Και όλα αυτά πυροδοτούνται από την κυβερνητική παροχολογία και την εμφανή διάθεση της να ανατρέψει συμφωνημένες με τους δανειστές πολιτικές. 

Οι αγορές αντιδρούν σε αυτή τη διάθεση και προειδοποιούν – πολύ έγκαιρα για να είμαστε ειλικρινείς – οτι αν η κυβέρνηση δεν επιστρέψει στις συμφωνημένες πολιτικές, αν δεν συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και αν δεν υλοποιήσει όσα ψηφίστηκαν μεν, δεν εφαρμόστηκαν δε, θα βρούμε τις πόρτες κλειστές και θα μας πνίξουν από έλλειψη ρευστότητας.

 

Αυτή τη στιγμή όμως, ο χρόνος είναι με το μέρος μας. Διαθέτουμε ρευστότητα για κάποιους – αρκετούς ελπίζω – μήνες ώστε να αποδείξουμε οτι μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας. Φυσικά θα πρέπει η κυβέρνηση να ξεχάσει την παροχολογία και να προωθήσει τις πολιτικές στις οποίες έχουμε δεσμευτεί. Υπάρχει χρόνος, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο οτι υπάρχει διάθεση και είναι πολύ αμφίβολο αν υπάρχει δυνατότητα από αυτή την κυβένρηση να συνεχίσει στην ίδια πολιτική γραμμή των μεταρρυθμίσεων.

 

Από την άλλη δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να αλλάξει τώρα πολιτική. Η δυνατότητα αυτή θα υπάρξει στο κοντινό μέλλον, αν πρώτα αποδειχθεί η φερρεγγυότητα της έναντι των αγορών. Οι αγορές δηλαδή θα είναι πρόθυμες να μας δανείσουν αν αποδείξουμε οτι δεν εγκαταλείπουμε την πολιτική μεταρρυθμίσεων και τότε θα μπορεί η κυβέρνηση να χαλαρώσει σταδιακά, αργά αλλά σταθερά την οικονομική πολιτική. 

 

Και εδώ είναι το κλειδί της επιτυχίας της χώρας, αλλά και της κυβένρησης Τσίπρα η οποία θα έχει μια και μοναδική ευκαιρία να αλλάξει το σκηνικό. 

 

Αν καταφέρει και πείσει τις αγορές τους επόμενους μήνες μέχρι το τέλος του έτους οτι συνεχίζει και μάλιστα επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις, θα δούμε τα επιτόκια να πέφτουν, το Χρηματιστήριο να ανεβαίνει και τους θεσμικούς παράγοντες να εκφράζονται με θερμά λόγια για την ελληνική οικονομία. Τότε θα φανεί αν όντως υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης και το κλίμα στην οικονομία θα αλλάξει. 

Σε αυτή την περίπτωση θα διαθέτει ακόμη ένα εξάμηνο τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές για να προσφέρει κάποιες παροχές στο εκλογικό σώμα χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την πορεία ης οικονομίας. Και αν οι αγορές ανοίξουν, οι μετοχές ανεβαίνουν, τα επιτόκια των ομολόγων πέφτουν και κάποιες παροχές ανακουφίζουν τις πιο αδύναμες οικονομικά ομάδες, τότε και το εκλογικό σκηνικό μπορεί να μεταβληθεί.

Το ερώτημα είναι αν μπορεί αυτή η κυβέρνηση να οδηγήσει τη χώρα στην επιτυχία μέσω αυτής της οδού, δηλαδή της οδού των μεταρρυθμίσεων ή αν έρμαιο της πολιτικής της αγωνίας και του λαικισμού της παρασυρθεί σε καταστροφικές για τη χώρα και τελικά και για την ίδια, πολιτικές.  

 

Τα στοιχεία που διαθέτουμε τώρα δείχνουν οτι δεν θα τα καταφέρει. Όταν κορυφαία στελέχη της σπεύδουν να δηλώσουν οτι συμφωνημένες περικοπές δεν θα είναι στον προυπολογισμό του 2019, αυτομάτως οι εταίροι με τους οποίους τις έχουμε συμφωνήσει αντιδρούν αρνητικά. Η προαναγγελία μονομερών ενεργειών από την πλευρά της ελληνικής κυβένρησης είναι χειρότερη από τις ίδιες τις μονομερείς ενέργειες διότι δημιουργεί εκ των προτέρων αρνητικό κλίμα στις αγορές.

 

Με πολύ χρόνο και πολύ μεγάλο κόστος αυτή η κυβέρνηση έμαθε τα τελευταία χρόνια να συζητά, να συμφωνεί και να συνεργάζεται με την τρόικα και τους εταίρους. Δεν διαθέτει τόσο χρόνο ούτε φυσικά χρήμα για να μάθει να συνεργάζεται με τις αγορές. Οι αγορές δεν πείθονται με πολιτικά κριτήρια, ούτε ακούν σε παρακάλια και υποσχέσεις. Ο Τσίπρας και ο Τσακαλώτος δεν θα έχουν απέναντι τους τη Μαντάμ Μέρκελ, ούτε τον Μεσιέ Μοσκοβισί, δεν θα έχουν πλάι τους τον παππού Γιούνκερ, ούτε θα συζητάνε με τον «σοφό» Σόιμπλε. 

Για την ακρίβεια θα έχουν απέναντι τους κάποιους τριαντάρηδες μπρόκερς που κερδίζουν εκατομμύρια με τον πόνο που προκαλούν σε τύπους σαν τους Τσίπρα και Τσακαλώτο. Θα έχουν απέναντι τους λοιπόν αυτούς τους σκληρούς νεαρούς οι οποίοι θα ξεπουλάνε ομόλογα και μετοχές, θα ζητάνε τρελά επιτόκια για να μας δανείσουν και θα διοχετεύουν στα διεθνή πρακτορεία καταστροφικά σενάρια για την Ελλάδα. 

Δεν θα το κάνουν ούτε επειδή μας μισούν, ούτε επειδή μας ζηλεύουν, ούτε επειδή θέλουν να πάρουν τα ασημικά. Θα το κάνουν διότι έτσι λειτουργούν οι σκληρές και απρόσωπες αγορές. Αν η οικονομία μας πηγαίνει καλά κερδίζουν στηρίζοντας μας, αν δεν πάει καλά κερδίζουν διαλύοντας μας. 

Εξαρτάται λοιπόν από εμάς – δηλαδή από την κυβέρνηση μας – πώς θα χειριστεί τις καταστάσεις για να κερδίσουμε και εμείς. Οι αγορές θα κερδίσουν ούτως ή άλλως. Είτε βρίσκοντας ένα Ελντοράντο στην ελληνική οικονομία, είτε προκαλώντας έναν Τιτανικό. 

Το θέμα είναι αν εμείς θέλουμε να είμαστε το Ελντοράντο ή ο Τιτανικός