Ο ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσε να κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή του πρώτου και οδυνηρότερου θύματος-κράτους αυτού του ευρωζωνικού νεοφιλελεύθερου καθεστώτος, διότι με τις πολλαπλές ιδεολογικές του συνιστώσες, κατείχε ένα πλατύ πολιτικό τόξο που ξεκινούσε από τους παθιασμένους ευρωπαϊστές σαν τον Βαρουφάκη, και πέραν αυτού τον Δραγασάκη, και έφτανε έως τους εξίσου παθιασμένους δραχμιστές σαν τον Λαφαζάνη και τον Λαπαβίτσα.
Από τις εκλογές του 2012 στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ προσέφερε όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη που έπασχε από την λιτότητα της γερμανικής μπότας, μία σοβαρή, ελπιδοφόρα εναλλακτική στάση, αντίθετη στην επιβεβλημένη υποταγή στην εθνοκεντρικά εκμεταλλευτική γερμανική πολιτική. Όλοι όσοι δεν συμφωνούσαν με την επιβολή της γερμανικής λιτότητας, και όλοι που δεν συμφωνούσαν με πλείστα όσα άλλα σοβαρά θέματα γύρω από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, έβλεπαν στον ΣΥΡΙΖΑ μία κίνηση που φαινότανε να αντιπροσώπευε τις ανάγκες τους και τις επιθυμίες τους. Δυστυχώς και τραγικά, μετά τις ελληνικές εκλογές του Ιουνίου 2012, η αυτοαναίρεση των διαφόρων συνιστωσών μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, είχε διαπράξει το πρώτο και τραγικά γιγαντιαίο λάθος, ακολουθώντας το πανάρχαιο ελληνικό πολιτισμικό δεδομένο του αλληλοσπαραγμού.
Αυτή η ιστορική στιγμή του αλληλοσπαραγμού και της αυτοαναίρεσης της ελληνικής Αριστεράς συντελέστηκε την τελευταία εβδομάδα πριν τις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου 2016, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας εκτοξευθεί μόλις τον προηγούμενο μήνα στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επέλεξε να κατεβεί στις εκλογές του Ιουνίου χωρίς τον Βαρουφάκη και τον Λαπαβίτσα στα ψηφοδέλτια του. Έχοντας υπ’ όψη ότι δυόμιση χρόνια αργότερα ο Βαρουφάκης θα εκλεγόταν βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ με τους περισσότερους ψήφους στην επικράτεια, κατ’ αρχάς ο ιστορικός αναρωτιέται κατά πόσον ο ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο του 2012, δεν θα υπερσκέλιζε την Νέα Δημοκρατία με τους δύο αυτούς βουλευτές στο ψηφοδέλτιό του.
Αλλά αυτό δεν ήταν το βασικότερο θέμα της αυτοαναίρεσης της ελληνικής Αριστεράς. Το βασικότερο θέμα ήταν ότι ο Τσίπρας, σαν αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, δεν φρόντισε να εμποδίσει τα δύο άκρα των συνιστωσών του κόμματος, το ευρώφιλο και το δραχμόφιλο, να προβάλουν και να επιβάλουν βέτο στους θεωρητικούς πρωταγωνιστές αυτών των δύο αντίθετων πολιτικών επιλογών. Η ευρώφιλη συνιστώσα επέβαλε βέτο εναντίον της υποψηφιότητας του καθηγητή Λαπαβίτσα, που υποστήριζε την επιστροφή στην δραχμή, και η δραχμόφιλη συνιστώσα επέβαλε τον αποκλεισμό του Βαρουφάκη, σαν ευρωπαιστή, από το ψηφοδέλτιο.
Αυτός ο διπλός, δίδυμος αποκλεισμός, θα έλεγε κανείς αλληλοσπαραγμός, των δύο κυρίων θεωρητικών των δύο ακραίων συνιστωσών, από τα ψηφοδέλτια του Ιουνίου 2012, βασικά εξασφάλισε από την μία στιγμή στην άλλη την ιστορική αυτοαναίρεση της αριστερής ιδεολογίας και πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, καθιστώντας το κόμμα, στο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ένα κούφιο κάλυμμα μίας αριστερής πολιτικής η οποία στερείτο ουσίας, οργάνωσης και βάθους. Και οδήγησε στην καταστροφική διαπραγμάτευση του σωτηρίου έτους 2015.
Σαν να μην έφτανε αυτό, μία εβδομάδα πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, και όταν ο ΣΥΡΙΖΑ φαινότανε έτοιμος να κυριαρχήσει στις επερχόμενες εκλογές, η ευρώφιλη συνιστώσα επέβαλε τον αποκλεισμό του δραχμιστή Λαπαβίτσα από το ψηφοδέλτιο, προκαλώντας την δραχμόφιλη συνιστώσα να ζητήσει τον αποκλεισμό του Βαρουφάκη. Την ύστατη εκείνη στιγμή, επιτέλους ο Τσίπρας, έδειξε πυγμή και επέβαλε την υποψηφιότητα του Βαρουφάκη, γεγονός που ανάγκασε την ευρώφιλη συνιστώσα να πάρει πίσω τον αποκλεισμό του Λαπαβίτσα από το ψηφοδέλτιο.
Γιατί ήταν αυτός ο αμοιβαίος, δίδυμος αποκλεισμός των δύο βασικών θεωρητικών των ακραίων συνιστωσών τόσο τραγικά σημαντικός για την περαιτέρω πορεία και ιστορική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ; Διότι για τα δυόμιση χρόνια αξιωματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ ανάμεσα στις δύο αυτές εκλογές, Ιούνιο 2012 και Ιανουάριο 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε τις προϋποθέσεις, τα ανθρώπινα εργαλεία, να επεξεργαστεί τα δύο άκρα της πολιτικής γέφυρας που αντιπροσώπευε και που τον είχαν φέρει στα πρόθυρα της κυβερνητικής κυριαρχίας, και που είχαν ξυπνήσει ελπίδες και μιμήσεις σε άλλα κράτη του ευρώ.
Ο ελληνικός λαός σε όλα τα χρόνια της κρίσης επέβαλε μία προβληματικότατη αμφιθυμία στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Ο λαός ήταν πάντα εναντίον των μνημονίων και πάντα υπέρ του ευρώ. Μόνο στο δημοψήφισμα του 2015, έδειξε μία σοβαρή κλήση κατά των μνημονίων και όχι υπέρ του ευρώ. Αλλά τότε πιά είχε μία κυβέρνηση χωρίς πνοή μέσα της. Και η αρχή της πολιτικής και ιδεολογικής ασφυξίας που κατέστρεψε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον έφερε στο κυβερνητικό σημείο της παρούσας στιγμής, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2012, όταν το κόμμα αρνήθηκε να σταθεί ιδεολογικά όρθιο και να υποστηρίξει με έργα, με πολιτική και διοργανωτική ουσία, την πλατιά ιδεολογική γέφυρα που διαλαλούσε λεκτικά, και η οποία γέφυρα πρόσφερε την εποχή εκείνη την μόνη σοβαρή εναλλακτική πρόταση στην γερμανική ηγεμονία.
Δύο πράγματα δεν έγιναν εξ αιτίας αυτού του βουλευτικού αποκλεισμού του Βαρουφάκη και του Λαπαβίτσα. Το πρώτο είναι ότι αυτοί οι δύο θεωρητικοί, έχοντας εκλεγεί τον Ιούνιο του 2012 στην Βουλή, θα είχαν όλον τον καιρό, σε επίπεδο αξιωματικής αντιπολίτευσης, να σχεδιάσουν εσωκομματικά με σοβαρότητα προγράμματα εθνικής διάσωσης εναντίον της γερμανικής ηγεμονίας, και από την πλευρά του ευρώφιλου Βαρουφάκη, αλλά και από την πλευρά του δραχμόφιλου Λαπαβίτσα.
Το δεύτερο που δεν έγινε και που έπρεπε να είχε γίνει, ήταν η δυνατότητα να κατεβεί ο ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες εκλογές, που τελικά έγιναν τον Ιανουάριο 2015, όχι μόνο με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, αλλά και με ένα πολύ πιο σοβαρό πρόγραμμα σκληρής διαπραγμάτευσης εναντίον της Γερμανίας, βασισμένο σε σοβαρά σχέδια και από τον Βαρουφάκη και τον Λαπαβίτσα, και τα δύο προγράμματα εμπεδωμένα στην κομματική και πολιτική επιτροπή του κόμματος. Έτσι δεν θα είχε το επιχείρημα ο Τσίπρας, μετά το δημοψήφισμα, να υποστηρίξει η να προσποιηθεί ότι ο λαός δεν του είχε δώσει εντολή να πει ΟΧΙ.
Η στήλη είχε υποστηρίξει προ πολλού, ότι χωρίς ρήξη σε σκληρές διαπραγματεύσεις με την γερμανοκρατούμενη Ευρωζώνη, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να κερδίσει ένα φιλικό για την χώρα πρόγραμμα μεταρρύθμισης και ανασυγκρότησης. Μία σκληρή διαπραγμάτευση έπρεπε ακριβώς να βασίζεται στις δύο ακραίες συνιστώσες, ακριβώς όπως μία γέφυρα χρειάζεται να στηρίζεται στα δύο άκρα της, έτσι και η πολιτική γέφυρα που τόσο επιτυχημένα διαλαλούσε και αντιπροσώπευε ο ΣΥΡΙΖΑ, έπρεπε να υποστηρίζεται από τις δύο ακραίες συνιστώσες του κόμματος. Τραγικά, τον Ιούνιο του 2012, ο ελληνικός χαρακτήρας του αλληλοσπαραγμού επικράτησε στο ελληνικό αυτό κόμμα, και τα δύο άκρα αποδυνάμωσαν, και βασικά αναίρεσαν το ένα το άλλο, αποκλείοντας από το εκλογικό ψηφοδέλτιο τους δυο βασικούς θεωρητικούς υποστηρικτές των δύο αυτών πολιτικών.
Φυσικά μία σκληρή διαπραγμάτευση εναντίον της Γερμανίας και της Τράπεζας του Ντράγκι είναι κάτι που ίσως ποτέ δεν θα ήταν εφικτό για οποιοδήποτε κράτος. Αλλά για να πετύχει η απειλή του ευρωπαϊστή Βαρουφάκη, έπρεπε η απειλή να είχε δόντια βασισμένη σε ένα ουσιαστικό σχέδιο που προσέφερε νομισματική ρευστότητα στην Ελλάδα για μία μακρά περίοδο μηνών, τουλάχιστον, εκτός του τραπεζιτικού συστήματος της ΕΚΤ, που θα έκλεινε την ρευστότητα, όπως και πράγματι έκανε. Αλλά και για να έχει οστά και δόντια η απειλή του Βαρουφάκη, χρειαζότανε να ακουμπάει για υποστήριξη στην πρόταση/απειλή του Λαπαβίτσα και του Λαφαζάνη, για μία όχι καταστροφική δυνατότητα εξόδου στο ευρώ. Έπρεπε δηλαδή οι δύο ακραίες επιλογές των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ να υποστηρίξουν η μία την άλλη, για να ενισχύσουν αμοιβαία τις εκατέρωθεν προοπτικές των εναντίον της γερμανικής απειλής. Η ισχύς υπάρχει μόνο στην ένωση. Αλλά ακριβώς το αντίθετο έγινε. Η μία ακραία συνιστώσα προσπάθησε και κατάφερε να φάει την άλλη.
Σήμερα το βράδυ που γράφεται αυτό το άρθρο, Τρίτη 19 Ιανουαρίου, έδωσε ο Βαρουφάκης μία σοβαρή και άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στον Αλέξη Παπαχελά, στο κανάλι ΣΚΑΙ, στην εκπομπή ΙΣΤΟΡΙΕΣ. Μετά από μήνες που σύσσωμη η Ευρώπη σκοτώνεται να παίρνει συνεντεύξεις από τον Βαρουφάκη γύρω από την πολιτική αντιπαράθεση του 2015, και το μέλλον τη Ευρώπης, ήταν καιρός και ένα σοβαρό ΜΜΕ της Ελλάδας να θελήσει να ακούσει και την πλευρά του Βαρουφάκη περί της Ελλάδας, περί των μνημονίων και περί της Ευρώπης του Σόιμπλε. Αυτή η συνέντευξη εστιάζει στους έξι μήνες της διαπραγμάτευσης που ήταν ο Βαρουφάκης υπουργός Οικονομικών, Αλλά όταν ξεκίνησε ο Βαρουφάκης την πολιτική του καριέρα, έχοντας προστεθεί στο εκλογικό ψηφοδέλτιο μόλις μία εβδομάδα πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου, το παιχνίδι ήταν ήδη χαμένο, γιατί και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε την διαπραγμάτευση παντελώς ανέτοιμη, και βασικά πλήρως αμφίθυμη, αλλά εξ ίσου, εάν όχι ακόμα πιο σοβαρό, ο λαός δεν είχε προετοιμαστεί και ερωτηθεί για μία σκληρή διαπραγμάτευση. Όταν ο λαός, εντελώς στα ξαφνικά ρωτήθηκε τον επόμενο Ιούνιο, ήταν πια αργά γιατί η κυβέρνηση είχε ήδη χάσει την ψυχή της, και βασικά δεν υπήρχε πια...