Το Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα (ΑΕΕ) η Gross National Income (GNI) μετράει τι έχει εισπράξει η χώρα. Επί της ουσίας το ΑΕΕ είναι τα συνολικά έσοδα της χώρας και περιλαμβάνει το ονομαστικό ΑΕΠ, τα εισοδήματα που αποκτώνται στο εξωτερικό από κατοίκους (εξαγωγές, μισθοδοσία ναυτικών και μεταναστών, κληρονομίες κλπ) μείον τα εισοδήματα που αποκτώνται στο εσωτερικό από μη κατοίκους (εισαγωγές). Στο ΑΕΕ δεν περιλαμβάνονται οι επιδοτήσεις.

Η τιμή της διαφοράς μεταξύ ΑΕΠ και ΑΕΕ αποτυπώνει επακριβώς την πραγματική οικονομική θέση και προοπτική της χώρας. Τρείς είναι οι προφανείς τιμές αυτής της σχέσης.

·      Θεωρητικά αυτά τα δύο μεγέθη πρέπει να είναι περίπου ίσα, δηλαδή η διαφορά ΑΕΕ(έσοδα)-ΑΕΠ(έξοδα) να είναι περίπου ίση, συνήθως με μικρή θετική η αρνητική απόκλιση μερικών εκατοντάδων εκατ. euro. Σε αυτή την ιδεατή περίπτωση το σύνολο του πραγματικού πλούτου ΑΕΕ(έσοδα) διανέμεται στην κοινωνία ΑΕΠ(έξοδα).

·      Εάν όμως η διαφορά ΑΕΕ(έσοδα)-ΑΕΠ(έξοδα) είναι κατά αξιοσημείωτη κλίμακα θετική, τότε ο παραγόμενος ετήσιος πλούτος κατά ένα σημαντικό μέρος δεν διαχέεται, δεν μοιράζεται στην κοινωνία. Απλά μαθηματικά ένα σημαντικό μέρος αυτού του πλούτου μένει σε χέρια λίγων αφού δεν μετατρέπεται σε ΑΕΠ(έξοδα). Το μεγάλο και άλυτο πρόβλημα του καπιταλισμού που τελικά προκαλεί τις μεγάλες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις, η άνιση κατανομή του πλούτου.

·      Στην αντίθετη περίπτωση όταν η διαφορά ΑΕΕ(έσοδα)-ΑΕΠ(έξοδα) είναι κατά αξιοσημείωτη κλίμακα αρνητική για συνεχόμενα έτη είναι προφανής η επικείμενη χρεοκοπία. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ(έξοδα) είναι κατά πολύ μεγαλύτερος του ρυθμού αύξησης του ΑΕΕ(έσοδα) εξ αιτίας κάποιας συστημικής διαχειριστικής ανωμαλίας που όπως αποδεικνύουν τα ιστορικά προηγούμενα μεταφέρει μεγάλο μέρος του ετήσιου παραγόμενου πλούτου στα χρηματοκιβώτια του εμπορευματικού-μεταπρατικού κεφαλαίου. Στην συνέχεια και αναλύοντας την περίοδο 2006-2009 θα κατανοήσουμε πως λειτούργησε αυτό το φαινόμενο στην περίπτωση της Ελληνικής χρεοκοπίας.

Ας δούμε λοιπόν πως διαμορφώθηκε η οικονομική θέση της χώρας από το 2002 (έναρξη κυκλοφορίας euro) έως το 2022. (ΣΣ: Πηγές UNdata, World Bank, ποσό σε δις  US$)

·      2002: ΑΕΕ 153.80-ΑΕΠ 154.56= -0,76   

·      2003: ΑΕΕ 201.34-ΑΕΠ 202.37= -1,03

·      2004: ΑΕΕ 237.71-ΑΕΠ 240.96= -3.25

·      2005: ΑΕΕ 248.16-ΑΕΠ 247.80= +0.66

·      2006: AEE 268.23-ΑΕΠ 273.55= -5.32

·      2007: AEE 310.27-ΑΕΠ 318.90= -8.63

·      2008: AEE 343.91-ΑΕΠ 355.91= -12

·      2009: AEE 322,65-ΑΕΠ 331.31= -8,66

·      2010: AEE 290.26-ΑΕΠ 297.12= -6.86

·      2011: AEE 274.79-ΑΕΠ 283.00= -8,21

·      2012: AEE 244.06-ΑΕΠ 242.03= +2.03

·      2013: AEE 238.83-ΑΕΠ 238.91= -0.08

·      2014: AEE 236.67-ΑΕΠ 235.46= +1.21

·      2015: AEE 195.44-ΑΕΠ 195.68= -0.24

·      2016: ΑΕΕ 192.07-ΑΕΠ 193.15= -1,08

·      2017: AEE 198.84-ΑΕΠ 199.84= -1,00

·      2018: AEE 209.71-ΑΕΠ 212.05= -2.34

·      2019: ΑΕΕ 203.41-ΑΕΠ 205.25= -1.84

·      2020: AEE 188.00-ΑΕΠ 188.48= -0.48

·      2021: AEE 213.93-ΑΕΠ 214.67= -0.74

·      2022: AEE 229.68-ΑΕΠ 217.58= +12,1

Τι μας δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία.

·      Περίοδος 2002-2003. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και του Κ. Σημίτη και παρά τις δαπάνες των Ολυμπιακών Αγώνων διατηρούν την επιθυμητή ισορροπία στην κρίσιμη σχέση ΑΕΕ-ΑΕΠ. Ιστορικά πρόκειται για το πιο επιτυχημένη δημοσιονομική περίοδο της χώρας.

·      Περίοδος 2006-2009. Οι κυβερνήσεις Κ. Καραμανλή ασκούν καταστροφική οικονομική πολιτική. Το ΑΕΠ (έξοδα) αυξάνεται με μεγαλύτερους ρυθμούς από το ΑΕΕ (έσοδα). Οι περισσότεροι αποδίδουν αυτή την καταστροφική ανισορροπία σε δημοσιονομική εκτροπή. Λάθος που οφείλεται είτε σε άγνοια είτε σε προσπάθεια συγκάλυψης. Το ΑΕΠ(έξοδα) αυξάνεται γιατί αυξάνεται η κατανάλωση που  ενισχύεται από τον άνευ ορίων τραπεζικό δανεισμό και το ΑΕΕ (έσοδα) μειώνεται γιατί αυξάνονται οι εισαγωγές καταναλωτικών προϊόντων. Σε εκείνη την περίοδο και χωρίς να γίνει αντιληπτό από την κοινωνία που έχει αποχαυνωθεί από τον καταναλωτικό οίστρο ένα μέρος του εθνικού πλούτου μέσω του μηχανισμού των εισαγωγών μεταφέρεται στο εξωτερικό. Οι αριθμοί δεν λένε ποτέ ψέματα. Οι ευθύνες των τότε κυβερνήσεων Κ. Καραμανλή που σχεδίασαν και εφάρμοσαν αυτή την άθλια πολιτική και των Διοικητών της Τράπεζας της Ελλάδας Ν. Γκαργκάνα και Γ. Προβόπουλου που την ανέχθηκαν και την βοήθησαν επιτρέποντας την ασύστολη αύξηση του τραπεζικού δανεισμού ήταν εθνικά εγκληματικές.

·      Περίοδος 2010-2012. Οι κυβερνήσεις Γ. Παπανδρέου-Λ. Παπαδήμου και Α. Σαμαρά αντικειμενικά δεν μπορούν να κριθούν με κριτήριο την ισορροπία στην κρίσιμη σχέση ΑΕΕ-ΑΕΠ και τα συνήθη δημοσιονομικά κριτήρια. Κλήθηκαν να διαχειριστούν μία πρωτόγνωρη για την μεταπολεμική Δυτική Ευρώπη κατάσταση, μία κρατική χρεοκοπία. Παρά τις  ακραίες συνθήκες πολιτικού και κοινωνικού διχασμού και παρά τα προφανή και εύλογα λάθη πέτυχαν να κρατήσουν την χώρα ενωμένη και όρθια. Όπως όμως δείχνουν οι αριθμοί τότε που όλα κατέρρεαν πολλοί και σίγουρα όχι τα θύματα του μνημονίου, ήταν αυτοί που «έσπευσαν» να στείλουν χρήματα τους στο εξωτερικό. Το ΑΕΠ (έξοδα) καταρρέει αλλά μαζί του καταρρέουν ακόμα περισσότερο τα ΑΕΕ (έσοδα) παρά την προφανή και αυτονόητη καταβαράθρωση των εξαγωγών. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σημεία παρακμής και αθλιότητας εκείνης της μαύρης περιόδου. Όλοι «Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ» γνώριζαν ότι εκείνη την επώδυνη για την Ελληνική κοινωνία περίοδο, ισχυροί οικονομικοί παράγοντες μετέφεραν τις καταθέσεις τους που ήταν σε σκληρό συνάλλαγμα (euro) από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στο εξωτερικό. Ο προγραμματισμός και ο στόχος προφανής. Θα επανάφεραν τα κεφάλαια τους στο εθνικό τραπεζικό σύστημα όταν θα  επιβεβαιώνονταν η σχεδόν νομοτελειακή πρόβλεψη εκείνης της εποχής. Χρεοκοπία, επιστροφή στην δραχμή, αχαλίνωτος πληθωρισμός κατάπτωση όλων των αξιών. Σε απλά Ελληνικά θα αγόραζαν με λίγες χιλιάδες euro πανάκριβα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, εταιρείες κλπ) που θα αποτιμώνταν πλέον σε πληθωριστικές δραχμές..

·      Περίοδος 2013-2021. Κυβερνήσεις Α. Σαμαρά- Α. Τσίπρα- Κ. Μητσοτάκη. Η κρίσιμη διαφορά ΑΕΕ-ΑΕΠ παίρνει και πάλι τιμές εντός των αποδεκτών ορίων ισορροπίας. Μάλλον η μνημονιακή εποπτεία στην σύνταξη και υλοποίηση του προϋπολογισμού έχει παίξει σοβαρό ρόλο σε αυτή την οπωσδήποτε θετική εξέλιξη. Σίγουρα τα μνημονιακά μετρά ήταν επαχθή, επώδυνα και άδικα για τους περισσότερους Έλληνες αλλά τουλάχιστον ό πενιχρός παραγόμενος πλούτος μοιράστηκε δίκαια έστω και σε θεωρητική βάση στην κοινωνία

·      Περίοδος 2022. Η διαφορά ΑΕΕ-ΑΕΠ παίρνει για πρώτη φορά στην Ελληνική δημοσιονομική ιστορία τόσο μεγάλη θετική τιμή (+12,1 δις US$). Και το 2023 όπως δείχνουν τα πρώτα επίσημα απολογιστικά στοιχεία είναι εικόνα θα είναι περίπου ίδια.

Όποιος λοιπόν αναρωτιέται για την υψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, για την ακρίβεια, για τις συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης και φτώχειας, που είναι πλέον εμφανή στατιστικά, κοινωνικά και μακροσκοπικά σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ας ψάξει τα αίτια στην σχέση ΑΕΕ-ΑΕΠ. 

Πρώτη φορά στην δημοσιονομική ιστορία της χώρας υπάρχει τόσο μεγάλος παραγόμενος πλούτος και για πρώτη φορά ένα τόσο μεγάλο μέρος αυτού του παραγόμενου πλούτου, δεν διαχέεται στην κοινωνία. 

Αυτή την αλήθεια δείχνουν οι αριθμοί. Και κακώς θα πράξει όποιος θεωρήσει ότι οι πληγές της κρίσης έχουν κλείσει, ή αγνοήσει ότι ο μήνας «δεν βγαίνει» για ένα μεγάλο (πραγματικά μεγάλο) τμήμα της κοινωνίας.

Η κατάσταση μοιάζει προς το παρόν με την γνωστή παραβολική εικόνα, που έδειχναν σε κάποιον το φεγγάρι κι εκείνος επέμενε να κοιτάζει το δάχτυλο. 

Θα υπάρξει πολιτική εκδήλωση της πραγματικής συνθήκης; Θα το διαπιστώσουμε σχετικά σύντομα.