Η οικογένεια της που είχε γερμανική καταγωγή και εβραϊκές και προτεσταντικές ρίζες, στήριζε παραδοσιακά στο Δημοκρατικό κόμμα. Η μητέρα της Edna Fischel Gellhorn υπήρξε επιφανής υπερασπιστής των γυναικείων δικαιωμάτων και της φυλετικής ισότητας, ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός της Walter ήταν διάσημος καθηγητής στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Columbia και ο μικρότερος αδερφός Alfred διαπρεπής ιατρός-ογκολόγος και Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Pennsylvania. Η ίδια εγκατέλειψε γρήγορα τις σπουδές της (1927) για να ασχοληθεί με την δημοσιογραφία. Περιπλανιέται στην Ευρώπη του μεσοπολέμου (1930-1932) γράφοντας άρθρα για γαλλικές και αμερικανικές εφημερίδες και στήλες μόδας για το Vogue..
Επιστρέφει στις ΗΠΑ το 1932 και προσλαμβάνεται από τον Προεδρικό Σύμβουλο Harry Hopkins για να εργασθεί για λογαριασμό του Προέδρου των ΗΠΑ, F.D. Roosevelt. Αρχικά ζει και εργάζεται στον Λευκό Οίκο ως γραμματέας της Πρώτης Κυρίας της Eleanor Roosevelt. Στην συνέχεια ταξιδεύει στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ ως ερευνήτρια της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτής Αρωγής (Federal Emergency Relief Administration-FERA) ενός κρατικού οργανισμού που είχε την εξουσία να συντονίζει και να επιταχύνει τις κυβερνητικές δράσεις για να τερματισθεί γρηγορότερα η Μεγάλη Ύφεση. Ενδιάμεσα, το 1934 εντάσσεται στο φιλειρηνικό κίνημα και εκδίδει το πρώτο της βιβλίο που περιγράφει την ευρωπαϊκή της περιπλάνηση και έχει τίτλο «What Mad Pursuit (Τι τρελή καταδίωξη) ». Αποχωρεί από την FERA το 1936 αφήνοντας ως παρακαταθήκη σπουδαίες αναφορές για την βελτίωση της καθημερινότητας των εξαθλιωμένων θυμάτων της οικονομικής κρίσης που γίνονται μέρος των επίσημων κυβερνητικών φακέλων.
Η γνωριμία με τον Χέμινγουεϊ
Με βάση τις εμπειρίες αυτής της περιόδου εκδίδει το 1936 μία συλλογή διηγημάτων με τον γενικό τίτλο «The Trouble I’ve Seen- (Τα προβλήματα που έχω δει)» που της εξασφαλίζει παναμερικανική αναγνώριση και μία σπουδαία επαγγελματική ευκαιρία. Προσλαμβάνεται ως πολεμική ανταποκρίτρια στο φημισμένο εβδομαδιαίο περιοδικό Collier’s. Η πρώτη της δημοσιογραφική αποστολή είναι στα μέτωπα του Ισπανικού Εμφυλίου πολέμου που έχει ξεσπάσει από το καλοκαίρι του 1936. Στην πολιορκημένη από τον στρατό του Φράνκο Μαδρίτη ξανά-συναντά τον ήδη διάσημο συγγραφέα Ernest Hemingway που βρίσκεται στην Ισπανική πρωτεύουσα για να επιβλέψει μαζί με τον γνωστό μυθιστοριογράφο John Dos Passos τα γυρίσματα της αντιφασιστικής κινηματογραφικής ταινίας «The Spanish Earth (Ισπανική Γη)» της οποίας έχουν γράψει το σενάριο.
Την άνοιξη του 1937 ο E. Hemingway και η M. Gellhorn που είναι πλέον ζευγάρι, επιστρέφουν στις ΗΠΑ. Τα άρθρα της M. Gellhorn στο Collier’s για τον Ισπανικό εμφύλιο έχουν ήδη τεράστια επιτυχία ενώ το αμερικανικό κοινό περιμένει με ανυπομονησία την προβολή της ταινίας The Spanish Earth που αρχικά προβάλλεται σε ιδιωτική προβολή στον Λευκό Οίκο για το ζεύγος Roosevelt και λίγες ημέρες μετά στις 11 Ιουλίου 1937 κάνει πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Στην πανηγυρική προβολή, η ταινία προλογίζεται από την M. Gellhorn που είναι πλέον η επίσημη μούσα του E. Hemingway. Είναι η μεγάλη στιγμή της ζωής της, μπροστά στα μικρόφωνα των μεγαλύτερων ραδιοφωνικών δικτύων των ΗΠΑ η ανερχόμενη δημοσιογράφος δηλώνει με σταθερή φωνή:
«Κυρίες και Κύριοι
Ο κόσμος μιλάει για ένδοξες μάχες, για τον θρίαμβο των κυβερνήσεων, για την μεγαλοσύνη των ηγετών, αλλά αν πάει κανείς στις ρημαγμένες πόλεις και κρατήσει το χέρι ενός πεινασμένου και μισοκαμένου παιδιού θα δει τα πράγματα αλλιώς. Η δουλειά μου, η δουλειά μας είναι να δώσουμε φωνή σε όσους δεν έχουν, να γίνουμε μάρτυρες στον πόνο των αθώων και να ξεσκεπάσουμε τα ψέματα που μεταμφιέζουν το κακό, σε ένδοξη ρητορεία».
Η λαμπρή καριέρα
Η δημοκρατική κοινή γνώμη των ΗΠΑ συγκλονίζεται. Από την μία στιγμή στην άλλη, χάρις σε αυτή την σύντομη αλλά φωτισμένη ομιλία η M. Gellhorn είναι πλέον η φωνή της δημοκρατικής Αμερικής. Ακολουθεί μία θυελλώδης επαγγελματική πορεία. Βρίσκεται στην Τσεχοσλοβακία την άνοιξη του 1938 πριν την συμφωνία του Μονάχου (Σεπτέμβριος 1938), στα μέτωπα του Ρώσο-Φινλαδικού πολέμου τον χειμώνα του 1939. Παντρεύεται το 1940 τον E. Hemingway και φεύγει μαζί του σε δημοσιογραφική αποστολή στη Ασία, παρακολουθεί από κοντά την ιαπωνική επέμβαση στην Κίνα και την Ινδοκίνα, παίρνει συνεντεύξεις από τον διάσημο ηγέτη των κινέζων εθνικιστών Τσιάνγκ Και Σέκ αλλά και ένα άγνωστο εκείνη την εποχή κομμουνιστή ηγέτη, τον Τσου Εν Λαϊ. Επιστρέφει στις ΗΠΑ το 1941 και με εξαιρετική πολιτική διορατικότητα ενημερώνει τον Πρόεδρο F.D. Roosevelt και την αμερικανική κοινή γνώμη ότι μετά το τέλος του πολέμου και την ήττα της Ιαπωνίας στην Κίνα θα επικρατήσουν οι κομμουνιστές.
Είναι η μοναδική γυναίκα πολεμική ανταποκρίτρια που συμμετέχει στην απόβαση στην Νορμανδία (Ιούνιος 1944), παρακολουθεί τις μάχες που δίνουν τα συμμαχικά στρατεύματα και φθάνει στις 29 Απριλίου 1945 μαζί με τις αμερικανικές εμπροσθοφυλακές πρώτη απ’ όλους τους δημοσιογράφους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου. Συγκλονίζεται με την φρίκη που αντικρίζει και παθαίνει νευρική κρίση. Από τότε και σε κάθε ευκαιρία θα επαναλαμβάνει ότι την ζωή της σημάδεψαν δύο γεγονότα, ο Ισπανικός εμφύλιος (άνοδος του Φασισμού) και το στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου (πτώση του ναζισμού και αποκάλυψη των φρικαλέων πράξεων του).
Το 1945 χωρίζει με τον E. Hemingway. Σταματάει την συνεργασία της με το Collier’s και αρχίζει να δουλεύει για το Atlantic. Καλύπτει τον πόλεμο του Βιετνάμ, τις αραβο-ισραηλινές συγκρούσεις και τους εμφυλίους στην Κεντρική Αμερική. Τελευταία της αποστολή σε ηλικία 80 ετών η κάλυψη της αμερικανικής επέμβασης στον Παναμά το 1989. Αποσύρεται με κακή υγεία (η εγχείρηση καταρράκτη που κάνει ήταν ανεπιτυχής και της προκαλεί μόνιμη βλάβη στην όραση). Πεθαίνει (αυτοκτονεί με κάψουλα κυανίου) στις 15 Φεβρουαρίου 1998 σε ηλικία 89 ετών πολύ άρρωστη (καρκίνος των ωοθηκών) και σχεδόν τυφλή. Στην μνήμη της καθιερώνεται το διεθνές δημοσιογραφικό βραβείο Martha Gellhorn.
Ο Economist και η ένδοξη ρητορεία
Την Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου ο Economist δημοσίευσε την λίστα των 35 χωρών που είχαν τις καλύτερες οικονομικές επιδόσεις το 2023. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση αυτής της λίστας. Η κυβέρνηση επαίρεται και σπεύδει να προβάλει και να πανηγυρίσει την επιτυχία της.
Όμως όπως πάντα διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Όσοι έκαναν το κόπο και διάβασαν ολόκληρο το άρθρο του Economist αντιλήφθηκαν ότι η κατάταξη των χωρών στην σχετική λίστα έγινε βάσει βαθμολογίας που προέκυψε από πέντε κριτήρια αξιολόγησης που είχε επιλέξει αυθαίρετα ο συντάκτης του άρθρου. Τα κριτήρια αυτά ήταν.
1. Ο Πληθωρισμός
2. Η διακύμανση Πληθωρισμού (ανώτερη-κατώτερη τιμή)
3. Η ποσοστιαία ετήσια αύξηση ΑΕΠ
4. Η ποσοστιαία ετήσια αύξηση απασχόλησης
5. Η ποσοστιαία αύξηση των χρηματιστηριακών αποδόσεων.
Απολύτως αντικειμενικά οι βαθμολογίες που θα προέκυπταν για τις περισσότερες χώρες της συγκεκριμένης λίστας με βάση τα κριτήρια Νο.1,2,3 και 4 θα ήταν περίπου ίδιες. Η Ελλάδα ξεχώρισε και κέρδισε την πρώτη θέση γιατί υπερείχε συντριπτικά από τις υπόλοιπες χώρες στο κριτήριο Νο.5 , δηλαδή στην άνοδο των χρηματιστηριακών επιδόσεων που ήταν για την Ελλάδα σε ετήσια βάση +43,8%. (δεύτερη μετά την Ελλάδα ήταν η Πολωνία με ετήσια άνοδο +24,4% ).
Αυτό ακριβώς επισημαίνει άλλωστε και ο Economist που αναφέρει χαρακτηριστικά «Για μεγάλες αποδόσεις μετοχών, κοιτάξτε χιλιάδες μίλια ανατολικά-στην Ελλάδα. Εκεί η πραγματική αξία του χρηματιστηρίου έχει αυξηθεί πάνω από 40%. Οι επενδυτές ενδιαφέρθηκαν και πάλι για τις ελληνικές εταιρείες καθώς η κυβέρνηση εφαρμόζει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις φιλικές προς τις αγορές».
Όμως… η οικονομική πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην ελληνική κοινωνία όπως δείχνουν οι μελέτες της Eurostat κινείται σε εκ διαμέτρου αντίθετη κατεύθυνση από τις απόψεις του άρθρου του Economist. Τα συμπεράσματα των μελετών της Eurostat που στηρίζονται σε διεθνώς αποδεκτά κριτήρια αξιολόγησης δείχνουν ότι στην ΕΕ των 27.
1. Η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη σε ποσοστό κατοίκων που κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Αναλυτικά το 26.3% των Ελλήνων κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό (Ευρωπαϊκός μέσος όρος 21,6%). Στις ηλικίες 15-24 ετών αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 30,7% (Ευρωπαϊκός μέσος όρος 24,5%)
2. Η Ελλάδα κατατάσσεται είτε πρώτη είτε στις πρώτες θέσεις στους δείκτες φτώχειας, υλικής στέρησης και κοινωνικής δυστυχίας.
3. Το 33% των Ελλήνων έχει κατά κεφαλήν εισόδημα χαμηλότερο από το ευρωπαϊκό μέσο κατά κεφαλή εισόδημα. Σε αυτή την κατηγορία η Ελλάδα έχει την δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά την Βουλγαρία όπου το 38% των κατοίκων έχει μικρότερο κατά κεφαλή εισόδημα από το ευρωπαϊκό μέσο κατά κεφαλή εισόδημα.
4. Η μέση ατομική κατανάλωση των Ελλήνων είναι 22% μικρότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και βρίσκεται στην 25η θέση.
5. Το 81,6% των Ελλήνων με απολυτήριο γυμνασίου θεωρούνται φτωχοί. Το 70% των Ελλήνων με απολυτήριο Λυκείου και το 49% των Ελλήνων με πτυχίο πανεπιστημίου θεωρούνται υποκειμενικά φτωχοί.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η Eurostat και όχι οι δημοσιογράφοι τίμησε την παρακαταθήκη της M. Gellhorn όπως η ίδια τόσο γλαφυρά διατύπωσε στον επίλογο της παρουσίασης της ταινίας The Spanish Earth, «να ξεσκεπάσουμε τα ψέματα που μεταμφιέζουν το κακό, σε ένδοξη ρητορεία».