Τις τελευταίες ημέρες γινόμαστε μάρτυρες μίας από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έχει αντιμετωπίσει η χώρα. Η πρωτοφανής διάρκεια και ένταση των καιρικών φαινομένων που έπληξαν την προηγούμενη εβδομάδα την Ελλάδα, αναμένεται να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες και στην εγχώρια αλυσίδα τροφίμων καθώς και στην οικονομία.

Εξάλλου, οι πρώτες προβλέψεις είναι δυσοίωνες, με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για καταστροφή του 22% της αγροτικής παραγωγής της χώρας προειδοποιώντας παράλληλα πως το έδαφος θα αργήσει πολύ να επανέλθει.  Ακόμα και όταν μπορέσουν να καλλιεργηθούν ξανά τα εδάφη που επλήγησαν από τις πλημμύρες, θα παρουσιάζουν μειωμένη απόδοση από 15% μέχρι 50%, σημειώνουν οι ειδικοί.

Οι επιπτώσεις που θα μετακυλήσουν στο σύνολο της χώρας θα είναι βαριές, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς πως η Θεσσαλία αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη περιφέρεια της Ελλάδας, συμμετέχοντας σε μια τάξη του 5% στο συνολικό ΑΕΠ.

Ο καλλιεργητικός «χάρτης» της Θεσσαλίας

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ, 3.470.692 στρέμματα είναι η καλλιεργήσιμη γη στη Θεσσαλία, η οποία μάλιστα χαρακτηρίζεται ως «σιτοβολώνας» της Ελλάδας.

Ενδεικτικά, η Θεσσαλία διαθέτει 18% των εκτάσεων σε σιτηρά, 15,6% των εκτάσεων σε ζαχαρότευτλα και 9,5% των εκτάσεων σε φρούτα και λαχανικά. Παράλληλα, βάσει των στοιχείων, η Θεσσαλία έχει στα μήλα το 43,5% συνόλου παραγωγής, στα αχλάδια το 63% συνόλου παραγωγής, στα κάστανα  το 47,5% συνόλου παραγωγής, στο σκληρό σιτάρι (ζυμαρικά) το 34% συνόλου παραγωγής , στο καλαμπόκι το 22% συνόλου παραγωγής, στα ψυχανθή και ειδικά στις φακές, το 32% συνόλου παραγωγής, στα ρεβίθια το 33% συνόλου παραγωγής.

Σε ό,τι αφορά στην κτηνοτροφική παραγωγή η Θεσσαλία διαθέτει σε πανελλαδικό επίπεδο το 10,6% συνόλου του πληθυσμού βοοειδών, το 9,6% συνόλου των προβάτων, το 7,5% συνόλου της χοιροτροφικής παραγωγής και το 10,5% συνόλου της πτηνοτροφικής παραγωγής. 

«Ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας δεν θα επανέλθουν ποτέ στην αρχική τους κατάσταση»

Δίνοντας μια εικόνα από τις πρώτες εκτιμήσεις της καταστροφής, ο Γιώργος Δρόσος, αγρότης από τα Φάρσαλα, σημειώνει στο Reporter ότι «έχουν καλυφθεί και έχουν σαρωθεί από το νερό περίπου ένα 1.300.000 στρέμματα», τονίζοντας παράλληλα ότι τα προϊόντα που βρίσκονταν κοντά στη συγκομιδή ήταν «βιομηχανική ντομάτα, ως επί το πλείστον βαμβάκι, και καλαμπόκι».

Αναφερόμενος στις εκτιμήσεις των ειδικών για το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί προκειμένου να μπορέσουν να καλλιεργηθούν ξανά τα προϊόντα, ο κ. Δρόσος σημειώνει πως όλα αυτά «είναι βάσει των στοιχείων που υπήρχαν από τον Ιανό», αλλά «εδώ τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά».

«Στον Ιανό στην περιοχή μου έπεσαν 290 χιλιοστά νερό αλλά αυτά τα χιλιοστά έπεσαν μέσα σε πέντε ώρες, ενώ ήρθαν και 480 χιλιοστά νερού από τα βουνά», σημειώνει. «Τώρα, στη δική μου περιοχή, όχι μόνο στα πεδινά αλλά και στα ορεινά, έπεσαν 1.050 χιλιοστά νερού, σχεδόν τετραπλάσιος όγκος νερού», υπογραμμίζει ο ίδιος, δίνοντας έμφαση στο ότι ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας ίσως δεν θα επανέλθουν ποτέ στην αρχική τους κατάσταση.

Η παρακάτω δορυφορική εικόνα που τραβήχτηκε στις 10/9 καταγράφει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή γύρω από τη Λάρισα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.

«Θα υπάρξει τρομερή έλλειψη προϊόντων»

Οι ανυπολόγιστες ζημιές στον Θεσσαλικό κάμπο αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά και την «τσέπη» των καταναλωτών, με τον κ. Δρόσο να δηλώνει στο Reporter ότι «θα υπάρξει τρομερή έλλειψη προϊόντων», όπως κρέατος, αυγών, ντομάτας, καλαμποκιού και σιτηρών.

«Πολλά προϊόντα που είχαν συγκομιστεί το καλοκαίρι, όπως τα σιτηρά, βρίσκονταν στις αποθήκες των παραγωγών, δεν είχαν πουληθεί ακόμη. Πέρασε το νερό και έχουν γίνει όλα σμπαράλια», δηλώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

«Εγκληματική αμέλεια» - «Ζητάμε άμεσα την αρωγή του κράτους»

«Ζητάμε άμεσα την αρωγή του κράτους, ταχύτατες εκτιμήσεις και αποζημιώσεις», συνεχίζει η κ. Δρόσος, σημειώνοντας: «Πρέπει το κράτος να σταθεί αρωγός, όχι μόνο φέτος αλλά και τον επόμενο και τον μεθεπόμενο χρόνο στους ανθρώπους που δεν θα μπορέσουν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους». 

«Ζούμε πλέον την περίοδο της κλιματικής κρίσης. Πρέπει να γίνουν όσα πρέπει να γίνουν, με ταχύτητα αστραπής, ιδιαίτερα το φράγμα της Σκοπιάς, το οποίο θα μπορεί να συγκρατήσει 115 εκατομμύρια κυβικά νερό, τα απαραίτητα μικροφράγματα στην επαρχία Φαρσάλων, λόγω γεωγραφικής θέσης καθώς είναι στους πρόποδες των βουνών αλλά και το φράγμα του Μουζακίου», μάς λέει ο κ. Δρόσος. «Δεν λέω ότι κάτι αντίστοιχο με την κακοκαιρία Daniel δεν θα δημιουργήσει ξανά πλημμυρικά φαινόμενα, θα δημιουργήσει, αλλά συγκρατώντας την ορμή των νερών δεν θα έχουμε καταστροφές, θα έχουμε ζημιές, αλλά όχι καταστροφές», συμπληρώνει.

«Καμπανάκι» για την κλιματική κρίση από τους ειδικούς

Στο μεταξύ, δυσοίωνες είναι και οι μελλοντικές προβλέψεις των ειδικών αναφορικά με την κλιματική κρίση, με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου, Μιχάλης Πετράκη να δίνει «σήμα» σε χθεσινή του συνέντευξη πως θα ξαναζήσουμε παρόμοιες καταστάσεις με την κακοκαιρία «Daniel».

«Δεν έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε την πρόγνωση. Ξέρουμε όμως ότι από τις αρχές του 1990 είχε δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν στον πλανήτη μας» σημείωσε. «Δυστυχώς, φτάσαμε στη σημερινή πραγματικότητα, που αν δεν αλλάξουμε πορεία τα επόμενα 20 – 30 χρόνια – με ορόσημο το 2050- θα υπάρξει επαναληπτικότητα αυτών των φαινομένων», τα οποία όπως εκτίμησε ο κ. Πετράκης ίσως να είναι πιο έντονα.

Υγειονομική βόμβα τα λιμνάζοντα νερά στη Θεσσαλία

Η κακοκαιρία «Daniel» άφησε στο πέρασμά της και εκατοντάδες νεκρά ζώα, επικίνδυνα υλικά και σκουπίδια στα λιμνάζοντα νερά, συνθέτοντας μια υγειονομική «βόμβα».

Οι γιατροί της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) και της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας και Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) προειδοποίησαν για άμεσο κίνδυνο υγειονομικής κρίσης, ενώ όπως ανέφεραν «μαζί με το νερό λιμνάζουν πτώματα μικρών και μεγάλων ζώων σε αποσύνθεση, διάφορα χημικά (όπως π.χ. λιπάσματα, φυτοφάρμακα και καύσιμα), ανθρώπινα λύματα από τις κατεστραμμένες αποχετεύσεις, λύματα από τις κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες κλπ.

Ολόκληρος ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής πρέπει να θεωρείται μολυσμένος, άρα δεν είναι ασφαλής η πόση νερού από το δίκτυο ύδρευσης ακόμα και όταν η παροχή αποκαθίσταται. Οι κάτοικοι προφανώς δεν έχουν πρόσβαση σε χλωριωμένο και ελεγμένο νερό».

Ερασμία Αρβανιτά